Logopeda
Logopeda w szkole
Mowa to nie tylko komunikacja - to klucz do sukcesu dziecka w nauce, relacjach i samorealizacji.
W naszej szkole logopeda wspiera prawidłowy rozwój mowy oraz troszczy się o harmonijny rozwój językowy, emocjonalny i społeczny ucznia. Każde dziecko objęte opieką specjalistyczną traktowane jest indywidualnie, z uważnością i szacunkiem dla jego tempa oraz potrzeb.
Zadania logopedy w szkole
Logopeda pełni bardzo ważną rolę w procesie wspierania rozwoju mowy i komunikacji uczniów. Do jego głównych zadań należą:
- Przeprowadzenie badań przesiewowych w celu wykrycia zaburzeń mowy i komunikacji u dzieci,
- Diagnozowanie logopedyczne - określenie rodzaju i stopnia trudności w porozumiewaniu się,
- Organizowanie pomocy logopedycznej w szkole dla uczniów potrzebujących wsparcia,
- Prowadzenie terapii logopedycznej indywidualnie lub w małych grupach,
- Podejmowanie działań profilaktycznych, które mają zapobiegać powstawaniu zaburzeń komunikacji językowej,
- Wspieranie działań wychowawczych i profilaktycznych nauczycieli poprzez konsultacje i współpracę w zakresie wspomagania rozwoju mowy dzieci.
Badania przesiewowe
Każdego roku we wrześniu logopeda szkolny przeprowadza przesiewowe testy logopedyczne w klasach I-III. Celem badania jest wyłonienie uczniów z wadami wymowy oraz zaburzeniami komunikacji językowej. Po zakończeniu testów rodzice dzieci mogą zapoznać się podczas indywidualnych konsultacji z wynikami diagnozy. Podczas konsultacji logopeda informuje o rodzaju trudności oraz ewentualnej potrzebie terapii.
Kto obejmowany jest opieką logopedyczną?
W pierwszej kolejności:
- Uczniowie ze wskazaniami do terapii logopedycznej z poradni psychologiczno-pedagogicznej
- Uczniowie z zaburzeniami komunikacji wpływającymi na naukę czytania i pisania,
- Pozostali uczniowie zakwalifikowani przez logopedę do terapii.
Kiedy warto skonsultować dziecko z logopedą?
Niepokojące objawy, na które warto zwrócić uwagę:
Wiek dziecka
Objawy wymagające konsultacji logopedycznej
1 rok
brak gaworzenia, brak reakcji na polecenia, brak odpowiedzi na dźwięki
1-2 lata
brak słów typu „mama”, „tata”, porozumiewanie się wyłącznie gestami
2-3 lata
nie buduje zdań, nie zadaje pytań, zniekształca głoski
3-4 lata
nie wypowiada głosek: k, g, ś, ź, ć, dź; jąka się; mówi niepłynnie
4-5 lat
wypowiedzi niezrozumiałe, dziecko mówi mało i niechętnie
5-6 lat
nie pamięta wierszyków, upraszcza wyrazy, nie wypowiada głosek: l, s, z, sz, cz, dż
6+
problemy z gramatyką, budowaniem zdań, opisem przedmiotów, artykulacją
Po 6. roku życia dziecko powinno wypowiadać wszystkie głoski prawidłowo. Jeśli tak się nie dzieje, warto jak najszybciej skonsultować się z logopedą.
Dlaczego to takie ważne?
Dzieci z trudnościami językowymi:
- piszą, jak mówią - popełniają błędy w czytaniu i pisaniu,
- mają problemy z czytaniem ze zrozumieniem,
- tworzą niepoprawne gramatycznie wypowiedzi,
- mogą unikać wypowiedzi ustnych, mieć niższe poczucie własnej wartości,
- mają trudności z zapamiętywaniem i analizą słuchową.
Jak pracujemy na zajęciach logopedycznych?
W ramach zajęć logopedycznych realizujemy:
- ćwiczenia języka, warg i podniebienia (usprawnianie narządów mowy),
- trening słuchu fonematycznego i pamięci słuchowej,
- naukę prawidłowej artykulacji trudnych głosek,
- rozwijanie mowy opowieściowej, opowiadania twórczego i dialogu,
- wspieranie nauki czytania i pisania,
- trening oddechowy i głosowy,
- ćwiczenia motywacyjne i koncentracyjne.
Współpraca z rodzicami
Logopeda nie działa sam. Prawidłowa mowa zaczyna się w domu - 10 minut dziennie może wiele zdziałać!
Współpraca rodzica z logopedą oraz codzienne wspieranie dziecka w domu to klucz do skutecznej terapii. Nawet kilka minut wspólnej zabawy dziennie może znacząco przyspieszyć postępy w mowie i komunikacji.
- WSPÓŁPRACA
Zapoznaj się z diagnozą swojego dziecka i dowiedz się, jak możesz je wspierać. Nawet niewielka wada wymowy może w przyszłości utrudnić naukę czytania i pisania - im wcześniej dziecko opanuje prawidłową artykulację, tym lepiej poradzi sobie w szkole.
- WYGOSPODAROWANIE CZASU
Na początek wystarczy kilka minut dziennie. Krótkie, codzienne ćwiczenia podczas zabawy pozwolą utrwalić materiał z zajęć logopedycznych i budować dobre nawyki.
- ŁAP OKAZJE
Codzienne czynności to świetna okazja do ćwiczeń:
- pozwól dziecku oblizać swoje usta (ćwiczenia języka),
- puszczajcie bańki mydlane (ćwiczenia oddechowe),
- wyszukujcie na zakupach produkty z daną głoską,
- powtarzajcie wierszyki podczas spaceru.
- HIGIENA JAMY USTNEJ
Po każdym posiłku należy przypominać dziecku o myciu zębów. Unikanie słodkich napojów przed snem – to dobra higiena, która sprzyja zdrowiu jamy ustnej, co ma znaczenie dla prawidłowej wymowy.
- ODDECH
Zwróćmy uwagę, jak dziecko oddycha podczas snu - jeśli przez usta, skonsultuj się z lekarzem. Taki sposób oddychania może być skutkiem m.in. powiększonych migdałków czy osłabienia mięśni i często prowadzi do nieprawidłowej artykulacji.
- PYTANIA I ODPOWIEDZI
Rozmawiajmy z dzieckiem! Odpowiadajmy cierpliwie na pytania i sami zadawajmy pytania, np. o treść przeczytanej bajki czy obejrzanego filmu. Taka rozmowa wzbogaca słownictwo, rozwija zdolność wypowiadania się i kształtuje prawidłowy rytm oraz intonację mowy.
Ćwiczenia do wykonania w domu
Poniżej proste ćwiczenia wspierające mowę dziecka:
Ćwiczenia logopedyczne
- Dmuchanie w różne lekkie przedmioty, które można przesuwać, np. kolorowe piórka lub kroplę wody na stoliku.
- Zdmuchiwanie płomienia świeczki.
- Naśladowanie chrapania.
- Wprawianie w ruch wiatraczka.
- Przenoszenie przy użyciu słomki małych elementów, np. papierowych listków.
Ćwiczenia słuchowe
- Zabawa „Słyszysz to?” - dziecko zgaduje dźwięki z otoczenia z zamkniętymi oczami.
- Zabawa „Echo” - powtarzanie sylab i słów z różną intonacją.
Ćwiczenia artykulacyjne
- Powtarzanie wierszyków z trudnymi głoskami (np. sz, ż, cz, dż).
- Zabawy z rymami, np. „co rymuje się ze słowem kot?”
Dla rodziców - dodatkowe materiały na stronach:
- https://domologo.pl/
- http://www.logozabawy.pl/
Zachęcamy do regularnych, wspólnych ćwiczeń – nawet kilka minut dziennie może przynieść widoczne efekty w rozwoju mowy dziecka.
Logopeda – Joanna Bagińska